JavaScript ve TypeScript, modern web geliştirme dünyasında önemli bir yere sahip iki popüler programlama dilidir. Bir yazılım projesinin hem frontend hem de backend tarafında geliştirme imkanı sunarak sıfırdan bir ürünü kullanıcılara sunabileceğiniz seviyeye kadar her aşamada kullanılabilirler. Aralarındaki yazım biçimi ve işleyiş bakımından benzerlikler, ilk bakışta aralarında büyük bir fark yokmuş gibi görünmesine neden olabilir. Ancak, geliştireceğiniz ürünün ölçeğine göre bu iki dilin de hem avantajları hem de dezavantajları bulunmaktadır. Şimdi bu farkları birlikte inceleyelim.

JavaScript’i Tanıyalım

JavaScript, ilk olarak 1995 yılında Netscape tarafından geliştirildi. Başlangıçta web sayfalarına dinamiklik katmak amacıyla oluşturulan JavaScript, zamanla popülaritesini artırarak tüm web uygulamalarının temel programlama dili haline geldi. Başlangıçta sadece tarayıcılar için çalışırken, 2009 yılında Node.js'in çıkmasıyla birlikte sunucu tarafında da kullanılabilir hale geldi. JavaScript, ES6 ve sonraki sürümleriyle birlikte modern özellikler kazanarak geliştiricilere daha esnek bir çalışma ortamı sunmaya başladı.

TypeScript’i Tanıyalım

TypeScript, Microsoft tarafından 2012 yılında tanıtıldı ve JavaScript'e güçlü bir alternatif olarak geliştirildi. TypeScript, JavaScript'in üzerine inşa edilmiş, statik tip kontrolü sağlayan bir dil olarak tanımlanabilir. TypeScript, JavaScript kodunu derler ve tarayıcıda çalışabilir hale getirir. Bu özellik, mevcut JavaScript ekosistemiyle uyumlu çalışmasını sağlar ve projelerin daha güvenli hale gelmesine katkıda bulunur.

JavaScript ve TypeScript Temel Farkları Nelerdir?

JavaScript, dinamik tipli (dynamic typing) bir programlama dilidir. Bu, değişkenlerin tiplerinin çalışma zamanında (runtime) belirlendiği anlamına gelir. JavaScript'te bir değişkene farklı türde değerler atayabilirsiniz ve dil, bu tür değişikliklere karşı herhangi bir hata mesajı vermez.

Örnek:

// javascript
let message = 100; // defined as number
message = "Welcome to the Choicefy Blog";

TypeScript ise statik tipli (static typing) bir üst küme olarak tanımlanır. Bu, değişkenlerin tiplerinin derleme (compile-time) aşamasında belirlenmesi gerektiği anlamına gelir. Tip kontrolü sayesinde, TypeScript yazdığınız kodda tip uyumsuzluklarını erkenden tespit eder ve bu hataları daha program çalıştırılmadan size bildirir.

Örnek:

// typescript
let message: number = 100;
message = "Welcome to the Choicefy Blog"; // Error: Type ‘string’ is not assignable to type ‘number’.

JavaScript'in sunduğu bu esneklik, hızlıca kod yazmanıza ve ürün prototipini hızlıca çıkarmanıza olanak sağlar. Ancak, projenizin ölçeği büyüdükçe ve projede çalışan yazılımcı sayısı arttıkça, bu esnekliğin yönetim maliyeti de artar. Tip kullanmadan geliştirdiğiniz bir ürünün bakımını yapmak ve hata ayıklamak daha zor hale gelebilir. TypeScript ise tip hatalarını çalışma zamanından önce fark ederek projenin kalitesini ve performansını artırabilir.

TypeScript'in JavaScript’ten Farklı Özellikleri

1. Tip Tanımları ve Interface Kullanımı:

TypeScript, interface, type ve enum gibi tip tanımlama araçları sunar. Bu araçlar, nesnelerin yapısını ve veri modellerini tanımlamayı ve yönetmeyi kolaylaştırır.

Örnek:

// typescript
interface User {
    id: number;
    name: string;
} 
const user: User = {
    id: 1,
    name: "Choicefy",
};

2. Derleme (Compilation) ve Yorumlama (Interpretation) Farklılıkları:

JavaScript, doğrudan tarayıcılar tarafından çalıştırılabilir. JavaScript kodu, bir derleme sürecinden geçmeden, yorumlayıcılar (interpreters) tarafından anında çalıştırılır.
TypeScript ise bir derleme sürecine ihtiyaç duyar. TypeScript kodu, JavaScript'e derlenir ve ardından çalıştırılabilir hale gelir. Bu ek adım, TypeScript'in sunduğu statik tip avantajlarını kullanırken JavaScript'in geniş tarayıcı desteğinden faydalanmayı mümkün kılar.

Bir Karar Vermek Gerekirse?

JavaScript ve TypeScript, farklı ihtiyaçlara hitap eden, güçlü programlama dilleridir. JavaScript, hızlı öğrenilebilirliği ve esnekliği sayesinde birçok projede tercih edilebilir. Özellikle küçük projeler ve hızlı prototipleme gereken durumlarda, JavaScript'in dinamik yapısı büyük avantaj sağlar. TypeScript ise daha büyük projelerde, ekiplerin birlikte çalıştığı ve kodun tutarlılığının önemli olduğu durumlarda tercih edilmelidir. Statik tip desteği, hataların erkenden yakalanmasını sağlayarak kodun bakımını kolaylaştırır ve daha sürdürülebilir bir yapı oluşturmanıza yarayacaktır.